po 30-tce

Yasha · Gość

• Przedsokratycy i sofiści - Choć myśliciele, których możemy ochrzcić tym mianem, nie byli zwolennikami żadnej doktryny (bądź też każdej po trochę

musimy o nich wspomnieć, jako o twórcach podwalin całej późniejszej filozofii. Do przedsokratyków zaliczamy więc: jońskich filozofów przyrody, przedstawicieli szkoły pitagorejskiej, eleatów, młodszą generację filozofów przyrody, oraz atomistów. W ich poczet wliczymy też sofistów, którzy to obalili mitologiczny obraz świat, a okres działalności których określa się mianem "greckiego oświecenia".

• Epikureizm - To doktryna szkoły filozoficznej założonej w Atenach przez Epikura (306 p.n.e. - IV w. n.e.) głosząca odmienną od cyrenaików postać hedonizmu, gdzie nadrzędnym celem życia jest zapewnianie sobie przyjemności, gdzie warunkiem wystarczającym jest jedynie brak cierpień. Ateński myśliciel, w epoce, w której wszelkie formy życia społecznego mogły nieść potencjalne niebezpieczeństwo, uczył szukać szczęścia i spełnienia w życiu prywatnym, co należycie odwzorowuje epikurejska maksyma: "Żyj nieznany". Epikur zaakceptował atomizm Demokryta i wierzył, iż wszystko co istnieje, to atomy i przestrzeń, jednakże wszelkie kombinacje atomów są efemeryczne, gdyż w końcu ulegają rozproszeniu. Najdoskonalszą z owych kombinacji jest istota ludzka - jednakże i jej nie dane być wieczną. Kolejna epikurejska maksyma brzmi jednak: "Śmierć jest dla nas niczym" - wszak póki żyjemy, śmierci nie ma, kiedy zaś jest śmierć, nie ma już nas. Kto w pełni pojmie tę prawdę, zyska wieczny spokój ducha. Co się tyczy kwestii bogów, Epikur zakładał, iż są oni całkowicie bierni, a więc z punktu widzenia ludzkości jest tak, jakby wcale nie istnieli. Założenie, iż punktem kulminacyjnym ludzkiej egzystencji jest odejście w niebyt, zobowiązywało do jej należytego wykorzystania - a więc odcięcia się od wszelkich niebezpieczeństw i niepewności życia publicznego, schronieniu w cieniu grupki statecznych, ceniących swoją prywatność ludzi o podobnym światopoglądzie. Celem zachowania należytego zdrowia fizycznego i kontaktów międzyludzkich, epikurejczycy zachowywali umiar w przyjemnościach, choć bynajmniej od nich nie stronili. Co ciekawe, była to społeczność otwarta również dla kobiet i niewolników, co stało się powodem niechętnego nastawienia otoczenia. Epikurejczycy byli też wielkimi antagonistami chrześcijan, odrzucali bowiem wiarę w nieśmiertelność duszy, ale głosili afirmację wartości życia doczesnego. W dzisiejszych czasach epikurejczyków moglibyśmy nazwać pierwszymi naukowcami i liberalnymi humanistami, albowiem stworzyli bardzo przemyślaną i uniwersalną wersję podejścia do świata, która wyraz znalazła w przejmującym, poetyckim dziele O naturze rzeczy (De Renum Natura), napisanym po łacinie przez Lukrecjusza w I w. p.n.e. Arcydzieło to miało prawdopodobnie na celu zasianie doktryny u korzeni kultury rzymskiej. W średniowieczu epikureizm utożsamiano z antychrystem, dlatego odszedł on w całkowite niemal zapomnienie - jednak nowym świtem tej starożytnej doktryny okazał się wiek XVII, zainspirowała ona również etykę utylitarną oraz nowoczesną naukę oraz humanizm.

• Hedonizm - Z greckiego, ogólna nazwa określająca doktryny etyczne, gdzie osią życia i nadrzędnym dobrem jest rozkosz i przyjemność. Występuje w postaci skrajnej (Arystyp z Cyreny) bądź umiarkowanej (Epikur); w czasach nowożytnych reprezentowany przez utylitaryzm. Cyrenaików (którzy wzięli swą nazwę od założyciela - Arystypa z Cyreny) cechowało, podobnie jak cyników, całkowite lekceważenie wiedzy i brak wiary w nią. Postrzegali ja podobnie, jak Protagoras - jako zupełnie względną i dostarczaną wyłącznie przez zmysły. Ten punkt widzenia przenosili na płaszczyznę subiektywizmu - poznajemy jedynie własne stany, nie zaś wywołujące je rzeczy. Stany zaś dzielą się wyłącznie na przyjemne i przykre - takie stanowisko zwiemy hedonizmem. Doktrynę tą możemy ująć ogólnie w pięciu tezach:
1. Przyjemność jest jedynym dobrem (uzupełnienie tezy zasadniczej: przykrość jest jedynym złem).
2. Przyjemność, będąca dobrem jedynym, jest stanem chwilowym, trwającym tylko, póki działa bodziec. Taka "cząstkowa przyjemność" jest celem życia, szczęście zaś zespołem cząstkowych przyjemności. Tu cytat: "Częsciowa przyjemność jest godna pożądania sama przez się, szczęście zaś nie samo przez się, lecz ze względu na częściowe przyjemności, jakie obejmuje". Nie należy więc odmawiać sobie obecnej przyjemności na rzecz przyszłego szczęścia, lecz chwytać przyjemność, gdy tylko nadarza się okazja.
3. Przyjemność jest natury cielesnej. Cytat: "Cielesna przyjemność jest celem życia".
4. Przyjemność to stan pozytywny. W przeciwieństwie do Epikura, który określał ją jako "brak cierpień", Arystyp stwierdził iż pryjemność i przykrość są rodzajami ruchu dokonującego się w nas, podczas, gdy brak tych stanów jest jakoby brakiem takiego ruchu.
5. Przyjemności różnią się jedynie intensywnością, nigdy zaś jakością, czyli wszystko jest równie dobre, gdy daje równą przyjemność. Tutaj cytat: "Przyjemność różni się od przyjemności tylko tym, że jest od drugiej przyjemniejsza".

• Stoicyzm - Szkołę stoicką założył Zenon z Kition około 300 r. - przetrwała ona pięć wieków. Od cyników przejęli stoicy samowystarczalność cnoty i bezwartościowość wszystkiego, co cnotą nie jest - można wprost powiedzieć, że ich szkoła wyrosła bezpośrednio z cynickiej, sam Zenon należał do tych drugich, nim rozwinął własne teorie. Z przekonania, że świat jest jednolity i całkiem materialny, stoicy wytworzyli system monistyczny, pozostający w opozycji do platońskiego dualizmu. Zaprzeczali oni istnieniu bytu niematerialnego, duchowego, czy idealnego - byli więc materialistami (dla wykazania, że wszystko jest materią, stoicy musieli przyjąć istnienie nieznanego jej rodzaju (pneuma, czyli "tchnienie" - mistyczna forma, subtelna synteza ognia i powietrza), zaś dla wykazania ciągłego ruchu sił, wprowadzili nieznany rodzaj ruchu - ruch toniczny (polegający na napięciu - tonos), przedstawiany jako wewnętrzny ruch rzeczy). Stoicy byli również racjonalistami - głosili, iż "wszystko jest w ruchu, zaś żaden ruch nie jest możliwy bez przyczyny. Przyczyna, aby działać, musi być cielesna i czynna, czyli musi być pneumą. Pneuma zaś jest wszędzie jedna, a więc i przyczyny są wszędzie jednej i tej samej natury." Konkludując, wszystkie zdarzenia spojone są łańcuchem przyczyn i stanowią uporządkowany proces. Pneumę potraktowali jako działającą umyślnie i znajdującą się zalążkiem w rzeczach dążących ku określonym celu - stoicyzm odarł więc celowość z wszelkiej nadnaturalności, przekształcając w zwyczajną cechę materii. Co się tyczy rozumu (logos), przenikał on świat i władał nim, choć również nie był w żadnym stopniu nadprzyrodzony - prawo przyrody i prawo rozumu było dla stoików tym samym. Napomknąć należy też o teorii panteizmu - świat, przypominający jeden olbrzymi, organiczny byt, musiał być bytem o boskiej naturze (a ściślej mówiąc - naturą taką musiała być obdarzona pneuma, jako napęd i źródło życia). Stąd już prosta droga do stwierdzenia, iż boska była materia, a więc Bóg to nie byt duchowy, egzystujący poza wszechświatem, ale sam wszechświat - są oni absolutną jednością.

• Empiryzm - Oświeceniowa doktryna, która podstawową rolę w poznaniu przypisuje doświadczeniu, umysł spychając na dalszy plan. Właściwie działający rozum miał za zadanie porządkować i wyciągać wnioski z pojedynczych zjawisk i przedmiotów. Najsłynniejszymi przedstawicielami byli: Bacon, Hobbes, Locke, Berkeley, Hume. Doktryną przeciwstawną jest "racjonalizm".

makukek

hej,
po co przepisujesz te encyklopedyczne treści ... ???
przecież możesz sobie wymyślić coś swojego ... !!!
coś z czym zgadzasz się w pełni ...

bo przecież zgadzasz się w pełni ze swoją wiarą ... prawda ... ???
makuś

makukek

hej,
po co przepisujesz te encyklopedyczne treści ... ???
przecież możesz sobie wymyślić coś swojego ... !!!
coś z czym zgadzasz się w pełni ...

bo przecież zgadzasz się w pełni ze swoją wiarą ... prawda ... ???
makuś